SZTUKA BU

Dewinacja i Prognozowanie

Dopełnieniem ludzkiego samodoskonalenia jest zgodnie z tradycją dalekowschodnią praktyka w zakresie sztuki Bu. Dotyczy ona głównie penetracji ponadzmysłowego wymiaru rzeczywistości. Chińska wizja świata opiera się na starożytnych tekstach. Najistotniejszą pozycją jest Wu Jing – Pięcioksiąg, w skład którego wchodzi Yi Jing. Tytuł księgi zapisywano na wiele sposobów: I Cing, I Ching. Według obecnie stosowanej transliteracji Pinyin, stanowiącej standard międzynarodowy od 1979 roku, obowiązującą formą zapisu dzieła jest Yi Jing. Słowo Yi oznacza zmianę, Jing tłumaczy się jako Księga.

Tekst dzieła został skompilowany u schyłku drugiego tysiąclecia przed naszą erą, a około pięćset lat później uczeni taoistyczni i konfucjańscy dodali do niego własne objaśnienia, podejmując w ten sposób próbę interpretowania jego ukrytego sensu. Ważne jest, aby posługując się Księgą Przemian rozróżniać klasyczny tekst Yi Jing i komentarze. Dołączana literatura powstawała przez kolejne wieki zarówno w Chinach jak i poza ich granicami. Wartość tych opracowań jest różna, od płytkich, nic nieznaczących, aż po głębokie, wnikliwe rozważania metafizyczne i kosmologiczne.

Yi Jing – Księga Przemian jest traktatem mantycznym, w okresie późniejszym postrzegana jako wykładnia filozoficzna i moralna. Badacze uznali ją za jeden z najstarszych zabytków świata.

Świat obfituje w księgi nie z powodu zapisanych słów lecz zawartych w nich cennych myśli. Jedną z nich jest Księga Przemian należąca do skarbów światowej literatury.
Stanowi akumulację mądrości wielu pokoleń, co świadczy o jej racjonalności.
Traktowana jest nadal jako niewyczerpane źródło dla wielu dziedzin nauki.

Treści Yi Jing mogą być traktowane w dwojaki sposób. Przeciętny użytkownik wykorzystuje Księgę Przemian jako tekst wróżbiarki i usiłuje za jej pomocą dokonać wyboru, kiedy jego sprzeczne pragnienia i dążenia uniemożliwiają mu podjęcie jednoznacznej decyzji. To popularna funkcja jaką spełniał i nadal pełni starożytny przekaz. Wyrocznia Yi Jing była doradcą nie tylko władców i wojowników, ale także wykształconych Chińczyków z różnych warstw społecznych. Z porad księgi korzystać może każdy kto podejmie stosowną praktykę. Praca z materiałem otrzymanym w trakcie dewinacji da wskazówkę, jak i z kim działać, kiedy być zdecydowanym, a kiedy wykazać roztropność, powstrzymać aktywność i zachować cierpliwość lub zrezygnować z planowanego przedsięwzięcia.

Głębszy wymiar Księgi Przemian dotyczy kosmogonicznego prawa rozwoju, zgodnie z którym człowiek wznosi się od formy niższej ku wyższej i zmierza od stanu pospolitego ignoranta do doskonałości oświeconego mędrca.
W takim rozumieniu praca z Yi Jing jest praktyką kultury duchowej.

W Księdze Przemian jest odzwierciedlona koncepcja dualistycznej budowy świata znana jako teoria Yin Yang oraz zasada Ośmiu Trygramów – Ba Gua, które są objaśnione na stronie poświęconej fundamentom filozofii chińskiej. Dzieło stanowi opisy 64 sytuacji zobrazowanych heksagramami, będącymi zbiorami linii ciągłej i przerwanej, które reprezentują podstawowe elementy: światło i ciemność. To specyficzna metoda wykorzystania systemu dwójkowego, obecnie powszechnie używanego w elektronice cyfrowej.

Każdy heksagram jest wynikiem jednej z 64 możliwych kombinacji podwajania ośmiu trygramów i ukazuje odpowiedź na zadane podczas dewinacji pytanie.

Obok zamieszczony przykładowy heksagram nosi nazwę Tai – Pokój i składa się z dwóch trygramów reprezentujących: Niebo (trzy linie ciągłe) i Ziemię (trzy linie przerywane). Obrazuje przesilenie wiosenne – czas gotowości sił przyrody do rozkwitu. To moment, gdzie sprawy nieba jednoczą się z ziemskimi w głębokiej harmonii. Otrzymanie takiej prognozy oznacza pomyślną sytuację, czas społecznej zgody, ustania konfliktów i powodzenia wszelkich przedsięwzięć.

Z kolei heksagram Pi – Zastój otrzymany podczas procesu dewinacji nie wróży korzystnego rozwoju spraw. Trygram oznaczający Niebo jest wyżej i oddala się od trygramu Ziemi. Zgodnie z komentarzami Yi Jing jest to czas zastoju i dekadencji. Heksagram ten obrazuje przesilenie jesienne, kiedy wszystko kurczy się, więdnie i popada w nieład. Pierwiastek ciemności i pospolitości staje się coraz silniejszy a to, co jasne i szlachetne słabnie. Ludzie prawi, pełni cnót chcąc pozostać wierni swoim zasadom muszą się wycofać w odosobnienie.

Zdarza się, że rady są podane w niezrozumiałym, metaforycznym języku. Dlatego chcąc opierać się na otrzymanych obrazach i tekstach warto znać powierzchniowe i ukryte znaczenie trygramów a także posługiwać się uznanym przekładem Yi Jing. Godną polecenia jest praca Richarda Wilhelma, jezuity, misjonarza i sinologa. Autor poprzez swe wyjątkowo wierne tradycji chińskiej tłumaczenie, odkrył na nowo Księgę Przemian dla ludzi Zachodu.

Na szczególną uwagę zasługuje „Numerologia I Cing” Alfreda Huang’a, gdyż w przeciwieństwie do innych opracowań, podających gotowe komentarze, pozycja ta stanowi wnikliwe studium nad metodami badania 64 heksagramów. Umożliwia w ten sposób czytelnikowi rozpoczęcie własnej pracy interpretatorskiej a także przyczynia się do propagowania rzetelnej wiedzy na temat chińskiej myśli filozoficznej.

Dlaczego warto korzystać z wiedzy zawartej w Księdze Przemian Yi Jing?

Współcześni naukowcy są zgodni, co do przekonania, że wszystko – w tym żywe organizmy – wpływa na siebie tworząc sieć wzajemnie powiązanych zdarzeń. Przez wielu badaczy życie jest postrzegane jako uporządkowane a po rozpoznaniu jego celu można według nich czerpać z kosmicznej mądrości, która pozwoli poprawić ziemską egzystencję. Takie same teorie formułowali mistycy chińscy w starożytności. Prognozowanie przy użyciu tekstów Księgi Przemian jest tego przykładem.

David Bohm, jeden z najwybitniejszych postaci nauki 20 wieku, był pionierem łącząc w swoich badaniach fizykę, biologię, psychologię, językoznawstwo, filozofię i religię. Jego kompleksowa metoda pracy zaowocowała sformułowaniem koncepcji ruchu holistycznego o dwu fundamentalnych aspektach: porządku ukrytym i jawnym. Teoria ta wyjaśnia zjawisko synchroniczności, którego odkrywcą był znany psycholog Karl Gustaw Jung. Użył on tego terminu w celu wyjaśnienia pozornie przypadkowych zbiegów okoliczności.

Mechanizm wzajemnych powiązań i fenomen synchronii jest fundamentem Księgi Yi Jing. Praktyka oparta o to starożytne narzędzie ułatwi podejmować właściwe decyzje i podążać w uporządkowany sposób przez życie.

Ukryty Porządek Bohma to pierwotny, niewidzialny wymiar rzeczywistości, przez Chińczyków określany mianem Xian Tian, czyli Układem Wcześniejszego Nieba. Z niego wyłania się materia tworząc postrzegany przez nasze zmysły świat zjawiskowy zwany Porządkiem Jawnym. Starożytni nazwali ten aspekt widzialnej rzeczywistości Układem Późniejszego Nieba – Hou Tian. Zarówno Porządek Jawny jak i Ukryty stanowią niepodzielną, przenikającą się wzajemnie całość. W metafizyce orientalnej symbolizuje tą jedność znak Yin Yang. Charakterystyczną cechą tej całości jest ciągły ruch, współcześnie nazwany ruchem holistycznym.

Zdarzenia w świecie widzialnym są rejestracją konkretnych idei istniejących w świecie niewidzialnym. Wszystko, co dzieje się na Ziemi jest projekcją zjawisk ze świata niedostępnego naszej zmysłowej percepcji. Człowiek jest powiązany ze światem idei, jak również z materialnym światem rzeczy widzialnych i wraz z nimi tworzy szczególną trójcę: Niebo – Człowiek – Ziemia. Z powodu tej relacji, będąc w stanie wewnętrznej równowagi, możliwej do uzyskania na wiele sposobów, świadomość człowieka wnika w Ukryty Porządek i odszyfrowuje zawarte w nim informacje. Następnie wydobywa na powierzchnię – odzwierciedlaną przez Porządek Jawnym – istotne dla siebie wiadomości.

Dewinacja a następnie analiza otrzymanego heksagramu jest procesem pozwalającym rozpoznać sytuację lub zjawisko i przewidzieć jego rozwój oraz zakończenie. Dzieje się tak, gdy zostanie utworzony w skupieniu pomost łączący świadomość człowieka z wewnętrznym „Ja”, którego źródłem jest Boska Praprzyczyna.

Tradycyjnym narzędziem do uzyskania prognozy Yi Jing są łodygi krwawnika. Stosowana jest także skrócona metoda, w której używa się monet. Aktualnie, kiedy cierpliwość stała się zapomnianą cnotą niektórzy stosują bardzo uproszczone sposoby jak wybranie jednej z 64 kart odpowiadających poszczególnym heksagramom.

Praca z księgą Yi Jing spełnia tą samą funkcję, co obcowanie z mądrym, życzliwym doradcą, człowiekiem oświeconym, szlachetnym, który posiada umiejętności obiektywnego zdefiniowania problemu a następnie określa źródło i przyczyny zaistniałej sytuacji, tym samym wskazując kierunki jej potencjalnego rozwoju. Dostajemy cenną wskazówkę jak wpływać na swoje przeznaczenie, jak rozwijać się od stanu człowieka pospolitego do poziomu człowieka wielkiego.

Kompas Luopan z pierścieniem 64 heksagramów

Koncepcja 64 heksagramów zwanych po chiński Da Gua ma zastosowanie także w wielu innych sytuacjach:

  • oceny i poprawy jakości otoczenia budynków w sztuce Feng Shui
  • oszacowania potencjału człowieka w sztukach Ba Zi i Qi Men Dun Jia
  • określania trendów, zdefiniowania sytuacji i budowania strategii działań w sztuce Qi Men Dun Jia
  • oceny jakości czasu i doboru korzystnych dat i godzin w ramach sztuki Ze Ri
Kompas Luopan z pierścieniem 64 heksagramów

„I Ching nie zaleca się żadnymi dowodami ani rezultatami, nie chełpi się, nigdy sam nie wychodzi naprzeciw – niczym część przyrody czeka, aż zostanie odkryty. Nie ofiarowuje żadnej wiedzy ani umiejętności, lecz dla miłośników samopoznania, mądrości w myślach i uczynkach – o ile tacy istnieją – wydaje się najwłaściwszą księgą.”

Carl Gustaw Jung